Page 135 - 2025 жыл күнтізбе Семей++

Интернет сілтеме:

Сарбөпин Нұғыман// https://alash.semeylib.kz/?page_id=422

Жанқадамов Бижанғали (1889 – 1937)

Батыс Алаш-Орда қайраткері, қазақ халқының
алғашқы жоғарғы білімді мал дәрігерлерінің бірі
Жанқадамов Бижанғали 1889 жылы Батыс Қазақстан
облысы Қаратөбе ауданы Ханкөл ауылында туған. Әкесі
Әбілқас орта шаруалы адам болған. Б.Жанқадамов болыстық
орыс-қазақ училищесін, Орал реальдық әскер училищесін
бітірген (1906-1912 ж. шамасы). 1912-1917 жылы аралығында Қазан
ветеринарлық институтында оқып, оны мал дәрігері маманы деген
дипломмен тәмамдады. 1915 жылы қаражат жоқтықтан оқуын үзіп
алғандығы жөнінде курстасы Мұқаш Боштаев «Қазақ» газетіне жазды. 1916
жылы К.Жәленов, М.Балтанов, М.Баймұхамедовпен бірге қазақтан
майдандағы тыл жұмысына адам алуды тоқтату жөніндегі Жайық сырты
қазақтары делегациясы құрамында Петроградқа барды.

Сол жылы сәуір ортасында Орал қаласында өткен I Қазақ Орал
облыстық сиезінің делегаты. Осы сиезде Орал облыстық қазақ комитетінің
мүшесі болып сайланды. 1917 жылы күзде II Қазақ облыстық сиезі
шешімімен жүргізілген земство сайлауында С.Омаров, К.Отаров, Ғ.Жетпісов
тәрізді ел ішіндегі ықпалды адамдардың ұсынуымен Жымпиты уездік
земство басқармасы төрағалығына К.Жәленовпен баламалы негізде түсіп,
басым дауыспен төраға болып сайланды.

1917 жылы күзде облыстық земство төрағасын сайлау кезінде қазақ
оқығандары арасындағы топқа бөлінген күрестен өзін аулақ ұстады. Земство
жүйесін бірден-бір жергілікті билік органы деп біліп, оның демократиялық
негізде жұмыс істеп, халық шаруашылығы міндеттерін толығынан атқаруына
қол жеткізуге күш салды. Ойыл облысында үкімет пен земство билігінің
қосарланбай, екі билік органының ара-жігі дәл ажыратылуын жақтады.
Осындай тура ды шыншыл, принципшіл мінезімен ел ықыласына бөленіп, аз
уақытта Ойыл облысы басшылары санатына енді.

1919 жылы желтоқсанның басында Қызыл-Қоға маңындағы Миялы
жайлауында тұрған Ж.Досмұхамедұлының Жымпиты отряды мен