Ұлт руханиятының жанашыры – Темірбек Жүргенов: онлайн-лекция

Биыл Қазақстан мен Орта Азия республикаларындағы оқу-ағарту, мәдениет және әдебиет саласының өркендеуіне өлшеусіз үлес қосқан көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, сыншы-көсемсөз шебері Темірбек Жүргеновтың туғанына 125 жыл толуына орай биылғы жыл Халықаралық ТҮРКСОЙ ұйымының шешімі бойынша Темірбек Жүргенов жылы деп жарияланған болатын. Осыған орай 21 ақпанда Абай атындағы кітапханада «Алаш» жобасы аясында ZOOM платформасында «Ұлт руханиятының жанашыры – Темірбек Жүргенов» тақырыбында онлайн-лекция ұйымдастырылды.
Эфир қонағы Қазақстан Республикасының білім беру ісінің үздігі, Ы.Алтынсарин медалінің иегері, мәдениеттанушы, өнертанушы ақын, Құсмілия Жырғалыұлы Нұрқасым онлайн шараға қатысқан облыс кітапханашыларына қайраткердің өнегелі өмірі мен шығармашылығы жайында ақпарат берді.
Өз заманында «Темір-Нарком» атанған Темірбек Жүргеновтің Тәжікстанның қаржы, Өзбекстанның білім беру саласында атқарған қызметтері мен еліміздің білім саласының дамуына, оның ішінде бастауыш білім беретін мектептер, техникумдар мен жоғары оқу орындарының ашылуына қосқан үлесі жайлы баяндады. Мәдениет саласында еңбек еткен жылдары 1936 жылы Мәскеудегі Қазақстан өнері мен әдебиетінің онкүндігін негізгі ұйымдастырушылардың бірі болғандығы және оның бастамасымен театрландырылған қазақ қойылымдары қойылып, «Қыз Жібек» операсы мен «Айман-Шолпан» музыкалық комедиясы бүкіл елді дүр сілкіндіргендігін тілге тиек етті.
Қоғам қайраткерінің шығыс әдебиетін жақсы меңгерген алғашқы ұстаздарының бірі Т.Ізтілеуов оның тәжік, өзбек, парсы тілдерін терең меңгеруіне зор көмегін тигізгендігі жөнінде және оның сатирик ақын, публицист болғандығы туралы баяндады.
1937 жылы 3 тамызда “халық жауы” деген жалған айыппен ұсталып, ату жазасына кесілгендігі және КСРО Жоғарғы сотының әскери коллегиясының 1957 жылғы 18 сәуірдегі шешімімен кінәсіз жазаланғандығының анықталғандығы жайында ақпарат берілді.
Алаш қайраткерінің жұбайы Дәмеш Әлімханқызы Ермекованың асқақ та, қайсар тұлғаның артында қалған телегей-теңіз мол мұрасын сақтап, жинақтап, баспаға ұсынғандығына тоқталды.
Шараға қатысқан Абай өңірінің кітапханашылары қоғам қайраткерінің шығармашылығына қатысты қойған сұрақтарына жауаптарын алды.