Ұлт қайраткері – Ғазымбек Бірімжан: онлайн лекция
Абай атындағы кітапханада 30 наурыз күні «Алаш» жобасы аясында ZOOM платформасында алаштанушы, зерттеуші, ғазымбектанушы Данияр Маратұлы Ихсанмен «Ұлт қайраткері – Ғазымбек Бірімжан» тақырыбында онлайн-лекция өткізілді.
Аталмыш шарада Алаш қозғалысының қайраткері, қаламгер Ахмет Байтұрсыновтың шәкірті Ғазымбек Бірімжановтің өмір жолы, қоғамдық-саяси қызметі, әдеби мұрасы туралы маңызды, деректі ақпарат берілді.
1923-1927 жыл аралығында Берлин ауыл шаруашылығы университетінде білім алып, «агроном» мамандығын алғандығы және Берлиндегі университет архивінен Ғазымбектей қайраткердің дипломы мен өз қолымен жазған өмірбаяны табылғандығы айтылды.
Алаш партиясы құрылғанда алғашқы бағдарламасын жасағандардың бірі болғандығын, 1921-22 ашаршылық кезінде Ташкент қаласында қазақ азаматтарының мәжілісін Ғазымбек Бірімжанов басқарғандығын, ашаршылық кезінде халыққа көмек қолын созғандығын тілге тиек етті.
Алаш қайраткері Берлинде жүріп Мұстафа Шоқай, Ахмет Зәки Уәлиди, т.б. тұлғалармен етене жақын араласқандығына тоқталып өтті. Алаш қайраткері Берлинде қалып қойып, кейінен Карелияға жер аударылғандығы және айдауда жүріп 1930-1933 жылдары Кемск жерінің топырағын зерттеп, еңбек жазғандығы туралы әңгімеледі.
Ғазымбек те Алаштың белді бір мүшесі болып, оның міндеттері мен мақсаттарын айқындауға белсене араласқаны, тарихи басылымдарда Ғазымбектің Колчак үкіметімен Алашорда атынан келіссөз жүргізуге қатысқаны, Алашорданың Башқұрт үкіметі жанындағы уәкілі болғандығы туралы баяндады.
Сондай-ақ, Ғазымбектің 1920 жылы Семейде іс жүргізу қызметінде болғандығы және оның бірнеше бүркеншек есімдері болғаны жайлы әңгімеледі. Қаламгердің мақалаларының тақырыбы саяси жағдайларға және оқу-ағарту ісіне байланысты болғандығы, 1938 жылы 19 наурызда М.Жұмабаев пен бірге ату жазасына кесілгендігі жөнінде ақпарат берді.
Шара соңында алаштанушы ғалым Д.Ихсан алдағы уақытта Ғазымбек Бірімжановқа байланысты талай деректер мен еңбектер, суреттер мен құжаттар табылып, тұлғаның құпиясы мол тағдыры әлі де ашыла түспек деген оймен лекцияны тұжырымдады. Шараға қатысқан Абай облысына қарасты кітапхана мамандарының қойған сұрақтарына жауап берді.
Ұлт қайраткері Ғазымбек Бірімжанның есіміне қатысты шара өте мазмұнды және әсерлі, тағылымы мол эфир болды.
