Кітапхана оқырмандарының қанағаттанушылық деңгейі

2013 жылдың қыркүйек-қазан айында Шығыс Қазақстан облыстық Абай атындағы әмбебап кітапханасы оқырмандар арасында әлеуметтік зерттеу жүргізді. Бұл зерттеу оқырмандардың кітапхана қызметіне қанағаттану деңгейін көрсетті.

Өткізілген уақыты: қыркүйек-қазан 2013 жыл. Өткізілген орны: ШҚО Абай атындағы әмбебап кітапхана. Қатысушылар – кітапхана оқырмандары. Қатысушылар саны – 1000 адам. Мақсаты: кітапхана оқырмандарының қанағаттанушылық деңгейін анықтау. Күтілетін нәтиже: кітапхана оқырмандарына қызмет көрсету сапасын арттыру.

2013 жылдың қыркүйек-қазан айында Шығыс Қазақстан облыстық Абай атындағы әмбебап кітапханасы оқырмандар арасында әлеуметтік зерттеу жүргізді. Бұл зерттеу оқырмандардың кітапхана қызметіне қанағаттану деңгейін көрсетті.
Сауалнамаға жауап берушілер саны 1000 адам, сауалнама кітапхананың қызмет көрсету бөлімдерінде: абонементте, оқу залында, мерзімді басылымдар бөлімінде, шетел әдебиеттері бөлімінде, кітапханадан тыс өткізілген іс-шараларда таратылды. Сонымен қатар, сауалнама жүргізуге кітапхананың оқырмандарға қызмет көрсетпейтін бөлімдері де: жарнама және көпшілік іс-шаралар бөлімі, ақпараттық-библиографиялық бөлім, кітап қорын толықтыру және өңдеу бөлімі, әдістемелік бөлім, маркетинг және әлеуметтік-мәдени жобалар бөлімі қатысты. Жауап берушілер қатарында қызметтегі адамдар, үй шаруасындағы әйелдер, ЖОО мен колледж студенттері болды, олардың ішінде: Медициналық академия, Шәкәрім атындағы СМУ, қаржы-экономика колледжі, медициналық колледж, РЖБК, электротехникалық колледж, бизнес-колледж және т.б.

Жауап бергендердің ішінде 52,1 % әйел адамдар, 47,9% ер адамдар; 65,3%-ы 15 пен 21 жас аралығындағы адамдар, 20,5%-ы 22 ден 30 жасқа дейінгілер, 4,9%-ы 31 мен 40 жас аралығындағылар, 4,6%-ы 41 ден 50 жасқа дейінгілер және 4,7%-ы 50 жастан асқан адамдар. Білімі жағынан сауалнама қатысушылары төмендегідей бөлінді: орта білімді 4,7%, орта арнаулы білімі барлар – 55,4% және жоғарғы білімді адамдар 39,9%.

Бірінші сұраққа «Қанша уақыт біздің кітапхананың оқырманы болып жүрсіз» жауап бергендердің 53,9% (539 адам) 1 жылға дейін деп жауап берді, 31,1%-ы 5 жылға дейін, 8,1% -ы 10 жылға дейін және 6,9% – ы 10 жылдан артық уақыт біздің кітапхана оқырманы болып жүр.

Сауалнамаға жауап бергендердің 48,8%-ы біздің кітапханаға айына бірнеше рет келсе, 39,2%-ы айына бір рет келеді, ал 9,7%-ы үш айда бір рет және 2,3%-ы жылына бір рет келеді.

Оқырмандарға кітапхана жұмысының ең қолайлы түрі – сенбіден басқа, барлық күндер (41,9%), екінші орында 30,4% – жексенбіден басқа, барлық күндер және дүйсенбіден басқа, барлық күндер 27,7% оқырманға қолайлы күндер болып есептеледі.
«Қажет ақпаратты үнемі біздің кітапханадан тауып жүрсіз бе?» деген сұраққа 40,1% оқырман «үнемі», 39,3% – «кейде табамын», 16,2% – «кейде таппаймын», 2,7% – «ешқашан таба алмаймын» және 1,7% «басқасы» деп белгіледі де, каталогты ретке келтіру, оқырмандарға электронды каталог қою, кітапхана барлық кітап қорын еркін түрде қолдануға мүмкіндік жасау керектігін жазды.
Оқырмандардың 63,9% кітапханашының қызметін 5-10 минут күтсе, 26,4%-ы 10-20 минут, ал 20 минуттан артық уақыт 9,7% оқырман кітапханашы қызметін күтеді.

Жауап берушілердің 57,5%-ы кітапханашының сыпайылығы мен зейініне әрқашан қанағат тұтады, 26,3 % – үнемі емес, 14,4% – кей-кездері, 1,8% оқырманның ешқашан көңілі толмайды.

61,6% оқырман үнемі кітапханашының кәсібилігі мен біліктілігіне қанағат тұтады, 22,8% үнемі емес, 14,1% кей-кездері ғана, 1,5% кітапханашының кәсібилігі мен біліктілігіне ешқашан көңілі толмайды.

Біздің кітапхананың жайлылығына 61,6% оқырманның көңілі толса, 38,4% оқырман қанағат тұтпайды.

Біздің кітапхана қызметкерлері ұйымдастыратын іс-шараларға сауалнамаға қатысушылардың 52,8%-ы қанағаттанады, 39,4%-ы «сірә, қанағаттандым» деп жазды, ал 7,8%-ына мүлдем ұнамайды.

Алдағы уақытта біздің кітапханаға жауап бергендердің 85,8% келсе, 14,8%-ы кітапханаға келуден бас тартты, себебі олардың кітапханадағы қызметке жағымсыз пікірде болуына, оқудың аяқталуына және басқа қалаға кетуге байланысты.
Сауалнамаға жауап бергендердің арасында қанағаттану деңгейі пайыздық көрсеткішпен 2% дан (жауап бергендердің 0,1%-ы) 100% дейін (жауап бергендердің 36,8%-ы), сонымен қатар көбіне қанағаттану деңгейі 50%-ға (жауап бергендердің 6,1%-ы), 55% (жауап бергендердің 7,7%-ы), 80%-ға (жауап бергендердің 8,1%-ы), 90%-ға (жауап бергендердің 8,1%-ы) бағалады.
Суреттер бойынша біздің кітапхана жайлы 60,8% оқырман жағымды пікірде, 31,2%-ы селқос, 8,0%-ы жағымсыз пікірде екенін анықтадық.

Кітапхана жұмысын жақсарту үшін оқырмандар төмендегідей ұсыныстары жасады: компьютерлердің, жаңа кітаптардың көбірек болуы, кітаптарды қайтару мерзімін ұзарту, Wi-Fi, теледидар орнату, жұмсақ жиһаз сатып алу, кафе немесе дәмхана ашу және т.б.