Ахмет Байтұрсынұлы мұрасы: зерттелуі мен зерделенуі: бейнедәріс

2021 жылдың маусым айының 30-шы жұлдызында ШҚО Абай атындағы әмбебап кітапханасының ZOOM платформасында әр сәрсенбі күні «Алаш» жобасы аясында өткізілетін тікелей эфирінде «Ахмет Байтұрсынұлы мұрасы: зерттелуі мен зерделенуі» тақырыбында бейнедәріс өтті. Бүгінгі дәріс оқушы әл-Фараби атындағы ҚазҰУ доценті, Алматы қаласындағы Ахмет Байтұрсынұлы музей-үйі жанындағы «Тіл құрал» ОӘҒЗО директоры, ахметтанушы Имаханбат Райхан Сахыбекқызы болды.

Шара барысында Райхан ханым ақын, әдебиет зерттеуші ғалым, түркітанушы, публицист, педагог, аудармашы, қоғам қайраткері, Алаш қайраткері Ахмет Байтұрсыновтың өмірі мен шығармашылығына байланысты жалпы ақпарат бере отырып, өзінің 30 жыл ғұмырын ахметтануға арнағанын айтып өтті. 1992 жылы Қазақстан Республикасы өзінің егемендігін алғаннан кейін 1934-1937 жылдары Ахмет Байтұрсынов мекендеген 4 бөлмелі үйінен музей-үйі ашылған болатын. Сол музейдің қазіргі күнгі өзекті мәселелері мен атқарылып жатқан істері туралы ақпарат бере отырып, жәдігерлерді қалай жинақталғанына тоқтала кетті. Осы музей-үйдің ашылуына мұрындық болған Ахмет Байтұрсыновтың бауырына басқан қызы Шолпан апайдың қанша қудалануға түссе де әке атын шығару үшін атқарған істерінің зор екенін айтты.

Қазақ тіл білімі мен әдебиеттану ғылымдарының негізін салушы ғалым, ұлттық жазудың реформаторы, ағартушы Ахмет Байтұрсыновтың жеке өмірі туралы, зайыбы Александра Ивановнамен некесін мешітте қидырғаннан кейін Бадрисафа деген есім бергендігі жайында, және бұдан сегіз жыл бұрын Қостанай өңірінде Бадрисафаның моласы табылып, басына құлпытас қойылғандығын атап өтті. Қазақстан театрларында қойылып жүрген «Арпалысқан өмір-ай» және «Ақ келін» атты екі пьеса Бадрисафаға арналғандығын айтты.

2022 жылы аталып өтетін 150 жылдық мерейтой қарсаныңда көптеген ахметтанушылардың, атап айтқанда Р.Нұрғалидың, Р.Сыздықовалардың еңбектерін қайта бастырып шығару көзделіп отырылғандығы туралы мағлұмат беріп өтті. Сонымен қатар, 2011 жылы жарыққа шыққан Кәрім Мәсімовтың «Ахмет Байтұрсынов. Ұлт ұстазы» атты еңбегіне тоқталып, болашақта Алаш Орда үкіметінің іргетасын бірге қалаған Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынов, Міржақып Дулатов үшеуінің ескерткіші Алматы қаласынан ашылса деген ұсынысымен кездесуді қортындылады.