Жергілікті өзін-өзі басқаруды заңнамалық қамтамасыз ету: дәріс

9 сәуір 2013 жылы құқық және бизнес колледжінің мұғалімдері мен студенттеріне арналып «Жергілікті өзін-өзі басқаруды заңнамалық қамтамасыз ету» тақырыбына дәріс оқылды.

Өткізілген күні: 9 сәуір 2013 жыл. Өткізілетін орны: құқық және бизнес колледжі. Қатысушылар саны: 55 адам. Іс-шараның мақсаты: жергілікті өзін-өзі басқару сұрақтарының құқықтық ашықтылығы. Күтілетін нәтиже: Қазақстан Республикасында өзін-өзі басқару сұрақтары жайында жастардың білімін көтеру.

9 сәуір 2013 жылы құқық және бизнес колледжінің мұғалімдері мен студенттеріне арналып «Жергілікті өзін-өзі басқаруды заңнамалық қамтамасыз ету» тақырыбына дәріс оқылды. Қазақстан Республикасы Президенті Н.Назарбаевтың 2012 жылы 14 желтоқсандағы «Қазақстан–2050»: стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Жолдауында басқаруды орталықсыздандыруды сауатты өткізудің қажеттілігіне нұсқау берді. Тыңдаушыларға Қазақстандағы жергілікті өзін-өзі басқаруды жүзеге асыратын құқықтық-нормативтік актілер жан-жақты ашылып көрсетілді. Қазақстан Республикасында жергілікті өзін-өзі басқарудың құқықтық қамтамасыз етілуі 1985 жылы 15 қазандағы Страсбург қаласында қабылданған жергілікті өзін-өзі басқарудың Еуропалық хартиіне және 1994 жылы 29 қазанда қабылданған «Достастыққа мүше – мемлекеттердегі жергілікті өзін-өзі басқару принциптері туралы» Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы декларациясына, сондай-ақ 2001 жылы 23 қаңтардағы № 148 «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Қазақстан Республикасы Заңына, 2012 жылы 28 қарашадағы № 438 «Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту Тұжырымдамасын бекіту туралы» Жарлығына негізделген. «Достастыққа мүше – мемлекеттердегі жергілікті өзін-өзі басқару принциптері туралы» ТМД декларациясында «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» Заңына сәйкес жергілікті өзін-өзі басқарудың құқықтары көрсетілген, жергілікті жергілікті өзін-өзі басқару облыс, аудан, қала, қаладағы аудан, ауылдық (селолық) округ, ауылдық (селолық) округтік құрамына кірмейтін кент пен ауыл (село) шегінде жеке жүзеге асырылады. Сонымен қатар Заңда азаматтардың өзін-өзі басқаруға қатысуы аталып өткен. Қазақстан Республикасы Президентінің 2012 жылңы 28 қарашадағы № 438 Жарлығымен «Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту тұжырымдамасы» бекітілді. Қазақстанда жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту саясатын іске асыру процесі кешенділігімен де, қойылған міндеттерді шешудің белгілі бір кезеңділігімен, сондай-ақ іске асырудың тиісті кезеңінде саясаттың басым бағыттарын айқындау қажеттілігімен сипатталады. Осыған байланысты, Қазақстанда жергілікті өзін-өзі басқаруды одан әрі дамыту екі кезеңде болжанады.

Бірінші кезең (2013–2014 жылдар) – басқарудың төменгі деңгейлеріндегі қолданыстағы жүйенің әлеуетін кеңейту; Екінші кезең (2015–2020 жылдар) – жергілікті өзін-өзі басқаруды одан әрі дамыту. Дәріс барысында ерекше назар жергілікті өзін-өзі басқарудың қалыптасу тарихына ерекше назар аударылды. Тәуелсіздік жылдарында елімізде өзін-өзі басқарудың пилоттық жобасы жұмыс істеуде және қомақты тәжірибе жинақтады. Мысалы, Теміртауда қала әкімінің өкімімен жергілікті өзін-өзі басқардың Қоғамдық комитеті; Балхаш қаласында – жергілікті өзін-өзі басқару Қоғамдық комитеті құрылып жұмыс істейді және т.б. Жергілікті өзін-өзі басқаруды енгізуде өткен ғасырлардағы отандық тарихтағы ауылдық және рулық жүйедегі, кеңестік құрылымдағы өзін-өзі басқарудың жинақталған бағалы тәжіриебелерін жергілікті өзін-өзі басқардуың заманауи дамуына қолдану мен ескеру маңызды болды. Әйгілі «Жеті-Жарғы» – орта ғасырда әртүрлі қоғамдық және мемлекеттік институттардың барлық салалық құзыреттіліктерін нақты бөліп көрсетті. Дәріс «Жергілікті өзін-өзі басқару» кітап көрмесімен толықтырылды, онда «Муниципальный менеджмент», «Практикум по муниципальному менеджменту», «Реформирование экономики Казахстана», Танкиева А.Қ. «Жергірлікті басқару және оның өзекті мәселелері», «Егемен Қазақстан», «Транзитная экономика», «АльПари» мерзімді басылымдары назарға ұсынылды.